เรื่องน่ารู้ "ปูเสฉวนบก" มีลักษณะก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง

10 มิถุนายน 2566

ปูเสฉวนบก อยู่ในสกุล Coenobita มีลักษณะก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง ขนาดโตเต็มที่ประมาณ 5 นิ้ว มีขาทั้งหมด 10 ขาเช่นเดียวกับปูทะเล

ลักษณะเฉพาะของปูเสฉวนบก
ลำตัวส่วนหน้าของปูเสฉวนบกปกคลุมด้วยเปลือกไคตินที่แข็งเหมือนปูทั่วไป ส่วนท้องมีลักษณะ​ที่ยาวและนุ่มกว่า ทำให้สามารถปรับช่วงท้องให้เข้ากับเปลือกหอยที่เป็นเกลียวได้ โดยใช้ขาคู่ที่สี่และห้ายึดเกาะกับผนังด้านในของเปลือกหอย​ไม่ให้หลุด โดยการเกร็งกล้ามเนื้อตามโครงสร้างของหอย

ก้ามขนาดใหญ่ด้านซ้ายใช้ในการป้องกันตัว จับปีนต้นไม้และทรงตัว และยังใช้เป็นฝาปิดเปลือกหอย ส่วนก้ามด้านขวาที่เล็กกว่าใช้หยิบส่งอาหารและน้ำเข้าปาก ผิวของเปลือกที่ขรุขระช่วยยึดปูไว้ในเปลือก

เรื่องน่ารู้ "ปูเสฉวนบก" มีลักษณะก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง

ปูเสฉวนบกมีเหงือกที่ชื้นสำหรับหายใจ โดยช่องเหงือกมีหลอดเลือดที่พัฒนาสำหรับแลกเปลี่ยนก๊าซได้โดยตรงกับอากาศ โดยต้องมีความชื้นในอากาศ 70% ซึ่งทำให้ปูเสฉวนบกต้องอาศัยเปลือกหอยในการเก็บกักความชื้นไว้ หากปูเสฉวนบกอยู่นอกเปลือกหอยเกิน 24 ชั่วโมงก็จะตายได้

หนวด 2 คู่ไวต่อการรับสัมผัส คู่ที่ยาวกว่าใช้รับความรู้สึก และคู่ที่สั้นกว่าใช้ในการดมกลิ่นและชิมอาหาร ขนที่ปกคลุมภายนอกก็ใช้รับความรู้สึกเช่นกัน เส้นขนและหนวดเหล่านี้ยังเป็นเซ็นเซอร์ตรวจจับการสั่นสะเทือนอีกด้วย

 

การเจริญเติบโตของปูเสฉวนบกใช้วิธีการลอกคราบ เพื่อขยายโครงสร้างและร่างกายให้ใหญ่ขึ้น โดยขณะลอกคราบจะสร้างแรงดันน้ำในร่างกายให้มากพอที่จะแยกคราบเก่าออก ปูบางตัวทิ้งเปลือกและฝังตัวเองในทราย บางตัวกักเก็บน้ำไว้ในเปลือกก่อนลอกคราบและยังคงอยู่ในเปลือกตลอดการลอกคราบซึ่งอาจใช้เวลา 45-120 วัน สังเกตได้ว่าปูที่เพิ่งลอกคราบใหม่ ๆ ลำตัวจะมีสีฟ้าใสสะอาด ซึ่งอาจเกิดจากการกินคราบเก่าของตัวเองเพื่อให้ร่างกายได้รับแคลเซียม วิตามิน และแร่ธาตุ

เรื่องน่ารู้ "ปูเสฉวนบก" มีลักษณะก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง

การสืบพันธุ์และเติบโต

ก่อนที่จะผสมพันธุ์ ตัวผู้จะจับตัวเมียดึงออกมาจากเปลือก เมื่อปูทั้งสองตัวโผล่ออกมาจากเปลือก ตัวผู้จะวางท้องเข้าหาตัวเมียเพื่อนำอสุจิลงในอวัยวะ​เพศของตัวเมีย เมื่อไข่ได้รับการผสม ตัวเมียจะปล่อยไข่ลงน้ำทะเล หลังจากไข่ฟักออกมา ตัวอ่อนปูเสฉวนบกซึ่งหน้าตาไม่เหมือนปูเสฉวนบกจะล่องลอยเป็นแพลงก์ตอนและผ่านการลอกคราบหลายครั้ง พัฒนาร่างกายจนขึ้นสู่ฝั่ง หาเปลือกหอยที่พอดีตัว จะใช้ชีวิตบนบก​แล้วก็ไม่สามารถลงไปอยู่ในน้ำได้อีก ปูเสฉวนบกสามารถมีชีวิตได้มากกว่า 60 ปี

 

อาหาร/ นิสัยการกิน

ปูเสฉวนบกเป็นสัตว์กินซากพืชซากสัตว์​ เช่น ซากหอย และซากปะการังบนชายหาด หรือเรียกได้ว่ากินทุกอย่าง

การแพร่กระจาย

ปูเสฉวนบกส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในพื้นที่เขตร้อนของภูมิภาคอินโดแปซิฟิก มักอาศัยอยู่ในป่าใกล้ชายฝั่งและมีถิ่นฐาน​ใกล้กับลำธารที่ไหลลงสู่​ทะเล

เรื่องน่ารู้ "ปูเสฉวนบก" มีลักษณะก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง

สถานภาพการอนุรักษ์

. ยังไม่อยู่ในรายชื่อพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562

. ไม่อยู่ในบัญชี IUCN Red List

. ไม่มีข้อมูลแนวโน้มประชากร

เรื่องน่ารู้ "ปูเสฉวนบก" มีลักษณะก้ำกึ่งระหว่างปูและกุ้ง
ที่มา : สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง