เตือนชาวนาระวัง "หอมสยาม" ไม่ใช่ข้าวไทย ราคาต่ำ-โรงสีไม่รับซื้อ

เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2568 กรมการข้าวแจ้งเตือนชาวนา ระวังปลูกข้าวพันธุ์ “ข้าวหอมสยาม” ชี้ไม่ใช่ข้าวหอมมะลิไทย ส่งผลราคาต่ำและโรงสีปฏิเสธรับซื้อ พร้อมแนะตรวจสอบเมล็ดพันธุ์ให้ชัดเจนเพื่อป้องกันความเสียหายต่อรายได้และการส่งออก ระบุ

 

 

 

แจ้งเตือนชาวนา ข้าวพันธุ์หอมสยาม ไม่ใช่ “ข้าวหอมมะลิไทย (ประกอบด้วยข้าว 2 พันธุ์ คือ พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และ กข15)”

กรมการข้าวหวั่นใจชาวนาที่กำลังคิดจะปลูกข้าวพันธุ์ “หอมสยาม” ในรอบใหม่ แนะควรพิจารณาถึงผลกระทบเรื่องราคาขายที่ต่ำกว่าข้าวหอมมะลิไทย และถูกปฏิเสธการรับซื้อจากโรงสีข้าวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเหมือนรอบที่ผ่านมา

“ข้าวหอมมะลิไทย” เป็นข้าวที่ได้รับการยอมรับด้านคุณภาพและความนิยมจากผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศ จนได้ชื่อว่าเป็นข้าวที่ดีและอร่อยที่สุด โดยข้าวหอมมะลิไทยประกอบด้วยข้าว 2 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และ กข15 มีพื้นที่ปลูก 23 จังหวัดทั่วประเทศไทย ได้แก่ ทุกจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (อีสาน) รวม 20 จังหวัด และภาคเหนือ 3 จังหวัด ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย และพะเยา

“ข้าวหอมสยาม” เป็นพันธุ์ข้าวที่ยังไม่ได้ผ่านการรับรองพันธุ์ และไม่ใช่พันธุ์ข้าวในกลุ่ม “ข้าวหอมมะลิไทย” ดังนั้นหากชาวนานำพันธุ์ข้าวหอมสยามไปปลูกในพื้นที่การผลิตข้าวหอมมะลิไทย จะทำให้เกิดปัญหาการปลอมปนกับข้าวหอมมะลิไทย และเมื่อนำมาตรวจดีเอ็นเอจะทำให้ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานข้าวหอมมะลิไทย ส่งผลกระทบต่อการส่งออกไปจำหน่ายในตลาดโลก ดังนั้นผลผลิตข้าวพันธุ์ “หอมสยาม” ที่เก็บเกี่ยวในรอบนี้จึงไม่ได้รับการยอมรับจากสมาคมโรงสีข้าวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และสมาคมโรงสีข้าวไทย ส่งผลกระทบต่อเรื่องการรับซื้อในราคาต่ำและถูกปฏิเสธการรับซื้อจากโรงสีที่ส่งออกข้าวหอมมะลิไทยไปจำหน่ายในตลาดโลก

 

ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับข้าวพันธุ์ “หอมสยาม”

1. ยังไม่ได้รับการรับรองพันธุ์โดยกรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แต่อยู่ระหว่างเตรียมข้อมูลเพื่อยื่นรับรองพันธุ์กับกรมการข้าวในเดือนมีนาคม 2569 ดังนั้นข้าวพันธุ์ “หอมสยาม” จึงไม่ใช่ข้าวพันธุ์รับรองของทางราชการเหมือนข้าวพันธุ์ต่างๆ ของกรมการข้าว ที่มีชื่อเรียกขึ้นต้นว่า “กข” และตามด้วยหมายเลข (ทั้งเลขคู่หรือเลขคี่) โดยหลักการตั้งชื่อพันธุ์ข้าวของกรมการข้าว “กข” หมายถึง กรมการข้าว เช่น กข15 (เป็นเลขคี่) เป็นพันธุ์ข้าวเจ้า ส่วน กข6 (เป็นเลขคู่) เป็นพันธุ์ข้าวเหนียว

2. ผ่านการรับรองพันธุ์พืชขึ้นทะเบียนกับกรมวิชาการเกษตร ตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518 และที่แก้ไขเพิ่มเติม เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 ทำให้สามารถผลิตเมล็ดพันธุ์จำหน่ายในเชิงการค้า แต่ต้องขอใบอนุญาตจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ควบคุมจากกรมวิชาการเกษตรก่อน และต้องผลิตตามหลักเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด เช่น ต้องเป็นพันธุ์ที่ขึ้นทะเบียนแล้ว และต้องผ่านการตรวจสอบคุณภาพ ดังนั้นชาวนาควรซื้อเมล็ดพันธุ์จากแหล่งผลิตที่ขึ้นทะเบียนพันธุ์กับกรมวิชาการเกษตรเท่านั้น ถึงจะได้เมล็ดพันธุ์แท้ ตรงตามพันธุ์ มีคุณภาพและได้มาตรฐาน

3. ข้อมูลจากกรมส่งเสริมการเกษตร ณ วันที่ 12 พฤศจิกายน 2568 สรุปผลการขึ้นทะเบียนเกษตรกรผู้ปลูกข้าวพันธุ์ “หอมสยาม” ปีการผลิต 2567-2568 พบมีพื้นที่ปลูกทั่วประเทศไทยรวม 195.07 ไร่ (ปีการผลิต 2567) และพื้นที่ปลูกรวมเพิ่มขึ้นเป็น 2,684.55 ไร่ (ปีการผลิต 2568) โดยพบว่าในปีการผลิต 2568 จังหวัดที่มีพื้นที่การผลิตมากกว่า 100 ไร่ ได้แก่ จังหวัดนครราชสีมา (209.33 ไร่) ขอนแก่น (279.35 ไร่) มหาสารคาม (301.25 ไร่) และจังหวัดพิจิตร (683.50 ไร่)

4. ปัจจุบัน (ปีการผลิต 2568) โรงสีข้าวทั่วไปในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รับซื้อข้าวพันธุ์ “หอมสยาม” ในราคาที่ต่ำกว่าข้าวหอมมะลิไทย และโรงสีที่ผลิตข้าวหอมมะลิไทยเพื่อการส่งออก ปฏิเสธการรับซื้อข้าวพันธุ์ “หอมสยาม”

ขอขอบคุณแหล่งข้อมูลจาก: นักปรับปรุงพันธุ์ข้าว กองวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว และ สวทช.