มะแขว่น เครื่องเทศพื้นบ้านสุดเผ็ดร้อน สรรพคุณทางยามีมากกว่าความจัดจ้าน

"มะแขว่น" เครื่องเทศท้องถิ่นสุดเผ็ดร้อน รสจัดจ้าน สรรพคุณแน่น แต่ต้องใช้ให้พอดี

“มะแขว่น” หรือที่รู้จักกันในภาคเหนือว่า “หมักหุ่ง” เป็นเครื่องเทศพื้นบ้านที่อยู่คู่ครัวไทยมานาน โดยเฉพาะอาหารภาคเหนือที่ขาดไม่ได้ กลิ่นหอมเฉพาะตัว รสเผ็ดร้อนแบบชาที่ปลายลิ้น ทำให้หลายคนนำมาใช้ดับกลิ่นคาวและเพิ่มความจัดจ้านให้อาหาร แต่รู้หรือไม่ว่า มะแขว่นมีทั้งประโยชน์และข้อควรระวังในการบริโภค

 

มะแขว่นจัดอยู่ในวงศ์เดียวกับมะกรูดและมะนาว (Rutaceae) โดยใช้ “ผลแห้ง” ที่ผ่านการคั่วหรือบดเป็นส่วนประกอบในน้ำพริก ลาบคั่ว แกงป่า หรืออาหารรสจัดจ้านทั่วไป โดยเฉพาะทางภาคเหนือ เช่น น้ำพริกอ่อง แกงแค แกงฮังเล เป็นต้น
 

นอกจากกลิ่นและรสที่เด่นชัดแล้ว มะแขว่นยังมีสรรพคุณทางยามากมาย เช่น ช่วยขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ บรรเทาอาการไอ ช่วยย่อยอาหาร และมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย แต่หากบริโภคมากเกินไป อาจทำให้คอแห้ง ระคายคอ หรือส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร โดยเฉพาะในเด็กและผู้ที่มีโรคกระเพาะ

ในปัจจุบัน มะแขว่นได้รับความนิยมมากขึ้นทั้งในไทยและต่างประเทศ มีการแปรรูปเป็นผง เครื่องเทศผสม หรือใส่ในผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูป และยังมีงานวิจัยสนับสนุนถึงคุณสมบัติต้านจุลชีพและสารต้านอนุมูลอิสระ