ผู้ป่วยโรคไตควรระวัง รู้ทันก่อนกำเริบ ไม่ใช่ผักทุกชนิดจะกินได้

กินผักผิด เสี่ยงไตพัง! ผู้ป่วยโรคไตควรรู้ ผักบางชนิดอาจไม่ใช่ของดีอย่างที่คิด

แม้ “ผัก” จะถูกมองว่าเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ แต่สำหรับผู้ป่วยโรคไต ผักบางชนิดอาจกลายเป็นภัยเงียบที่ซ่อนอยู่ในจานอาหารประจำวันได้ 

เพราะไตที่ทำงานผิดปกติจะไม่สามารถขับของเสียและแร่ธาตุบางชนิดออกจากร่างกายได้ดีเหมือนเดิม ส่งผลให้สารเหล่านั้นตกค้างในเลือดและก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงตามมา

“โพแทสเซียม–ฟอสฟอรัส–โซเดียม” ตัวการสำคัญ

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคไตเตือนว่า ผู้ป่วยไตเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease) จำเป็นต้องจำกัดการบริโภคแร่ธาตุบางชนิด โดยเฉพาะ:

- โพแทสเซียม (Potassium): หากสะสมในเลือดสูง อาจทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ และอาจถึงขั้นหัวใจหยุดเต้น

- ฟอสฟอรัส (Phosphorus): ทำให้กระดูกพรุน ผิวหนังคันเรื้อรัง และเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ

- โซเดียม (Sodium): ทำให้ความดันโลหิตสูง บวม และไตเสื่อมเร็วขึ้น

ผักบางชนิดมีแร่ธาตุเหล่านี้สูงโดยธรรมชาติ จึงควรหลีกเลี่ยงหรือจำกัดการบริโภคอย่างเคร่งครัด

รายชื่อ  “ผักต้องระวัง” สำหรับผู้ป่วยโรคไต

ชื่อผัก                                      เหตุผลที่ควรเลี่ยง

ผักโขม, บร็อกโคลี, ตำลึง           โพแทสเซียมสูง อาจทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ

มะเขือเทศ, ฟักทอง, แครอท       โพแทสเซียมสูง กินได้แต่ต้องจำกัดปริมาณ

ดอกแค, ผักกระเฉด, ใบชะพลู      ฟอสฟอรัสสูง ก่อให้เกิดคันและกระดูกเสื่อม

ถั่วลันเตา, ถั่วฝักยาว, ถั่วแขก       โปรตีน–โพแทสเซียมสูง ย่อยยาก

ผักดอง, ผักแช่เกลือ                    โซเดียมสูงมาก เสี่ยงบวมน้ำ ความดันพุ่ง

ผักที่ “ปลอดภัยกว่า” สำหรับผู้ป่วยโรคไต

แตงกวา, ผักกาดขาว, ผักกวางตุ้ง        โพแทสเซียมต่ำ ย่อยง่าย

กล่ำปลี, ผักกาดหอม, หัวไชเท้า          ให้ไฟเบอร์และน้ำดี แต่ควรกินพอดี

ผักบุ้งไทย (ลวกสุก)                           โพแทสเซียมปานกลาง กินได้แต่ไม่ควรมาก

วิธีเตรียมผักให้ปลอดภัยกับไต

- แช่น้ำก่อนปรุงอย่างน้อย 2 ชั่วโมง แล้วเทน้ำทิ้ง ช่วยลดปริมาณโพแทสเซียม

- ต้ม/ลวกผักก่อนกิน จะช่วยลดแร่ธาตุส่วนเกินที่เป็นอันตราย

- หลีกเลี่ยงผักดิบ โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในระยะไตเสื่อมระดับกลางถึงรุนแรง

- กินหลากหลายแต่ควบคุมปริมาณ และต้องคำนึงถึงค่าไตจากผลเลือดเสมอ

ข้อควรจำ

แม้ผักจะดีต่อร่างกาย แต่ “ไม่ใช่ทุกคนจะกินได้เหมือนกัน” โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคไตที่ต้องระวังแร่ธาตุบางชนิดเป็นพิเศษ การบริโภคผักอย่างรู้เท่าทันและปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการโรคไตจึงเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุด

 

อ้างอิง : พญ.มนัสนันท์ เกษมศานต์ (อายุรแพทย์โรคไต)