“อะมีบากินสมอง” คร่าชีวิตคน! เชื้อร้ายแฝงในน้ำจืด แค่ล้างจมูกก็เสี่ยงตาย

 

หญิงชาวเท็กซัสวัย 71 ปี เสียชีวิตจากการติดเชื้ออะมีบากินสมอง หลังล้างจมูกด้วยน้ำประปาที่สนามกางเต็นท์ กรมอนามัยเท็กซัสระบุว่า 

น้ำที่ใช้ล้างจมูกอาจมีอะมีบา Naegleria fowleri ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากอะมีบาชนิดปฐมภูมิ (PAM) 

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้ต้มน้ำก่อนใช้ล้างจมูก และหลีกเลี่ยงการให้น้ำเข้าจมูกขณะอาบน้ำหรือว่ายน้ำเพื่อป้องกันการติดเชื้อ

อะมีบากินสมอง หรือชื่อทางการว่า Naegleria fowleri คืออะมีบา (โปรโตซัวชนิดหนึ่ง) ที่มีความสามารถรุกรานและทำลายเนื้อเยื่อสมองของมนุษย์ได้ 

ทำให้เกิดโรคที่เรียกว่า Primary Amoebic Meningoencephalitis (PAM) หรือ โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากอะมีบาปฐมภูมิ ซึ่งเป็นโรคที่รุนแรงและมักเสียชีวิตในเวลาไม่กี่วันหลังติดเชื้อ

ข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับอะมีบากินสมอง

แหล่งพบ:

อะมีบานี้มักอยู่ในน้ำจืดที่อุ่น เช่น น้ำในทะเลสาบ น้ำพุร้อน หรือแม่น้ำที่มีอุณหภูมิสูงกว่า 25 องศาเซลเซียส

วิธีการติดเชื้อ:

เชื้ออะมีบาจะเข้าสู่ร่างกายผ่านทางจมูก เมื่อมีน้ำที่มีอะมีบาปนเปื้อนเข้าจมูก และอะมีบาจะเดินทางผ่านเส้นประสาทไปยังสมอง

อาการ:

เริ่มจากไข้สูง ปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน ตามด้วยคอแข็ง สับสน ชัก และหมดสติ ภายในไม่กี่วันอาจเสียชีวิต

การป้องกัน:

หลีกเลี่ยงการใช้น้ำประปาที่ไม่ได้ผ่านการกรองหรือต้มน้ำล้างจมูก

หลีกเลี่ยงการให้น้ำเข้าจมูกขณะว่ายน้ำในน้ำจืดธรรมชาติ

หากใช้เครื่องล้างจมูก ควรใช้น้ำที่ผ่านการต้มแล้วหรือใช้น้ำกลั่น

การรักษา:

โรคนี้รักษายากและมักมีอัตราการเสียชีวิตสูงมาก แพทย์จะใช้ยาต้านปรสิตและรักษาแบบประคับประคองเท่านั้น

 

ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับอะมีบากินสมอง

ระยะเวลาฟักตัว:

โดยทั่วไปจะอยู่ที่ 1–9 วัน หลังจากอะมีบาเข้าสู่ร่างกายผ่านทางจมูก

ความรุนแรงของโรค:

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากอะมีบาปฐมภูมิ (PAM) มีอัตราการเสียชีวิตสูงกว่า 95% เนื่องจากเชื้อจะทำลายเนื้อเยื่อสมองอย่างรวดเร็ว

ความหายาก:

ถึงแม้เชื้อจะมีอยู่ในแหล่งน้ำทั่วไป แต่โอกาสติดเชื้อจะน้อยมาก เพราะต้องมีน้ำที่ปนเปื้อนเข้าไปในจมูกโดยตรง และจำนวนอะมีบาที่มากพอจะทำให้เกิดโรค

ไม่ติดจากการดื่มน้ำ:

เชื้ออะมีบาจะไม่ติดจากการดื่มน้ำ แต่จะติดจากการให้น้ำเข้าจมูกเท่านั้น

คำแนะนำป้องกันอะมีบากินสมอง

ใช้น้ำสะอาดและปลอดภัย:สำหรับล้างจมูกหรือใช้อุปกรณ์พ่นจมูก ควรใช้น้ำกลั่นหรือน้ำที่ผ่านการต้มแล้วและปล่อยให้เย็นก่อนใช้

หลีกเลี่ยงใช้น้ำประปาที่ไม่ได้ผ่านการกรองหรือต้มล้างจมูกโดยตรง

ระมัดระวังเมื่อลงเล่นน้ำ:หลีกเลี่ยงการให้หัวจมูกจุ่มลงในน้ำจืดที่ไม่สะอาด เช่น แม่น้ำ ทะเลสาบ น้ำพุร้อน หรือบ่อน้ำธรรมชาติ

หลีกเลี่ยงการว่ายน้ำในแหล่งน้ำที่อุ่นและน้ำจืดที่มีความเสี่ยงสูง

รักษาความสะอาดอุปกรณ์ล้างจมูก:ทำความสะอาดอุปกรณ์ล้างจมูกให้สะอาดและเปลี่ยนน้ำที่ใช้ทุกครั้ง

อย่าใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ร่วมกับผู้อื่น

สังเกตอาการผิดปกติ:

หากมีไข้สูง ปวดหัวรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน หรือมีอาการทางระบบประสาทหลังจากสัมผัสน้ำเสี่ยง ควรรีบพบแพทย์ทันที

สิ่งที่ควรรู้เพิ่มเติมโรคนี้ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน

การรักษาต้องทำโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และต้องได้รับการวินิจฉัยเร็วที่สุดเพื่อเพิ่มโอกาสรอดชีวิต

การให้ความรู้แก่ประชาชนในพื้นที่เสี่ยงเป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยง