เปิดความจริงเรื่อง "ไข้เลือดออก" รู้แล้ว ระยะไหน น่ากลัวที่สุด

เตือนภัยไข้เลือดออก! หมอเจด อธิบายละเอียดตั้งแต่ระยะไข้ถึงช็อก ย้ำวัคซีน TAK-003 คือทางเลือกช่วยลดตายได้จริง

"หมอเจด" นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า

ทุกปีมีคนเสียชีวิตจากไข้เลือดออก!

อย่าชะล่าใจ เพราะมันรุนแรงกว่าที่คิด

ช่วงนี้หลายคนน่าจะเริ่มได้ยินข่าวเรื่อง “ไข้เลือดออก” มากขึ้นเรื่อย ๆ นะครับ

บางคนใกล้ตัวเป็น บางคนดาราเป็น บางคนเข้ารพ.หนักเลยก็มี

หลายคนอาจนึกว่า โรคนี้มันมีเฉพาะเด็ก หรือเป็นเฉพาะหน้าฝนใช่ไหม?

ความจริงคือ ไม่เลยครับ ทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ หรือแม้แต่คุณที่กำลังอ่านอยู่นี่แหละ ก็มีสิทธิ์เป็นได้หมด

วันนี้หมออยากชวนคุยเรื่องไข้เลือดออกให้ฟัง พร้อมกับบอกวิธีป้องกันนะ

ระยะที่ 1: ระยะไข้ (Febrile phase)

ช่วงแรกผู้ป่วยจะมีไข้สูงขึ้นแบบทันทีทันใด ปวดหัว ปวดกระบอกตา ปวดเมื่อยตามตัว คลื่นไส้ อาเจียน หรือบางคนมีผื่นขึ้น

จุดสังเกตคือไข้สูงลอย ๆ 39–40 องศา ติดต่อกันหลายวัน กินยาก็ไม่ค่อยลด ต่างจากไข้หวัดทั่วไปที่ไข้มักลดเร็ว

บางคนอาจมีเลือดออกตามไรฟัน หรือมีจุดแดงเล็ก ๆ ตามผิวหนัง

ระยะที่ 2: ระยะวิกฤต (Critical phase)

ช่วงนี้น่ากลัวสุดครับ มักเกิดในวันที่ 3–6 ของโรค ซึ่งปัญหาคือบางคนเห็นไข้ลดแล้วคิดว่าดีขึ้น

แต่จริง ๆ แล้วร่างกายกำลังเสียสมดุล น้ำในเลือดรั่วออกจากเส้นเลือด ความดันจะตก ชีพจรเร็ว ปัสสาวะน้อย

ถ้าไม่ได้รับน้ำอย่างเหมาะสม จะเข้าสู่ภาวะช็อก เสี่ยงไตวาย ตับวาย หรือเลือดออกในอวัยวะภายใน

ระยะที่ 3: ระยะฟื้นตัว (Recovery phase)

ถ้าผ่านช่วงวิกฤตมาได้ ร่างกายจะเริ่มดีขึ้นในช่วงวันที่ 7–10

ไข้จะลดลง ความดันกลับมาเหมือนเดิม แต่อย่าลืมว่าของเหลวที่เคยรั่วออกไป มันจะดูดกลับเข้าร่างกาย

ถ้าให้สารน้ำเยอะเกินในช่วงนี้ อาจเกิดน้ำเกิน หรือน้ำท่วมปอดได้ครับ

เพราะฉะนั้น ถ้ามีไข้สูง ปวดเมื่อย และอยู่ในพื้นที่ที่ยุงเยอะ ๆ อย่านิ่งนอนใจ รีบพบแพทย์ดีกว่ารอให้ช็อก

2. อาการแบบไหนควรรีบไปโรงพยาบาล? ใครบ้างที่ควรนอนรพ.?

ไม่ใช่ทุกคนที่เป็นไข้เลือดออกต้องนอนโรงพยาบาล แต่ถ้ามีอาการพวกนี้ รีบไปด่วน

•ไข้สูง 2–3 วันไม่ลด คลื่นไส้ ปวดท้อง แน่นท้อง

•ปวดท้องตรงชายโครงขวา (อาจตับโต)

•มีเลือดออกผิดปกติ เช่น ไรฟัน ปัสสาวะ หรืออาเจียน/ถ่ายเป็นสีดำ

•กระสับกระส่าย ซึม ไม่กินน้ำ ข้าวไม่แตะเลย

•ปัสสาวะน้อย หรือไม่ออกเลยใน 6–8 ชั่วโมง

อาจจะได้นอนโรงพยาบาลถ้ามีอาการแบบนี้

•เจาะเลือดแล้วเจอเกล็ดเลือดต่ำ / เลือดข้นผิดปกติ

•มีชีพจรเร็ว ความดันต่ำ หรือมีภาวะขาดน้ำ

•เป็นกลุ่มเสี่ยง เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ คนท้อง หรือคนมีโรคประจำตัว

ถ้าไม่แน่ใจ เจาะเลือดวัดเกล็ดเลือดกับ Hct สักรอบ ดีกว่าปล่อยให้รุนแรงครับ

3. วัคซีนไข้เลือดออก TAK-003 คืออะไร? ปลอดภัยแค่ไหน?

หลายคนอาจจะเคยได้ยินว่ามันมีวัคซีนป้องกันนะ

วัคซีนที่ว่าคือ TAK-003 หรือชื่อทางการค้า “QDENGA” คือวัคซีนไข้เลือดออกแบบใหม่

ที่ใช้เชื้อไวรัสอ่อนฤทธิ์ หมายถึง “มีเชื้อจริง แต่อ่อนลงจนไม่ก่อโรค แต่สร้างภูมิได้”

วัคซีนนี้ทำโดยใช้ไวรัสสายพันธุ์ DENV2 เป็นหลัก แล้วเอายีนของ DENV1, 3, 4 มาใส่ลงไป ทำให้ได้วัคซีนที่ป้องกันได้ครบ 4 สายพันธุ์ในเข็มเดียว

จุดที่น่าสนใจคือวัคซีนนี้ ไม่ต้องเคยเป็นมาก่อนก็ฉีดได้ ต่างจากรุ่นเก่าที่ต้องเคยติดถึงจะฉีด

ผลข้างเคียงมีบ้าง เช่น เจ็บแขน ไข้ต่ำ ๆ แต่ไม่มีเคสอาการรุนแรงจากวัคซีนในกลุ่มทดลองหลายหมื่นรายเลย

4. วัคซีนนี้เหมาะกับใคร? ควรฉีดไหม?

วัคซีน TAK-003 มีประสิทธิภาพป้องกันไข้เลือดออกได้ประมาณ 70%

แต่ที่สำคัญคือ “ลดอาการหนัก” ได้ถึง 90% โดยเฉพาะสายพันธุ์ DENV2 ที่เจอบ่อยในบ้านเรา

แนะนำให้ฉีดในคนอายุ 4–60 ปี โดยเฉพาะ

•คนที่อยู่ในพื้นที่ระบาด (เช่น กรุงเทพฯ เชียงใหม่ ภาคอีสาน)

•คนที่เคยเป็นแล้วครั้งหนึ่ง เพราะเสี่ยงรุนแรงถ้าติดสายพันธุ์อื่น

•คนที่ต้องเดินทางไปยังประเทศเขตร้อนอื่น ๆ

•กลุ่มเสี่ยง เช่น บุคลากรทางการแพทย์ ครู ผู้ดูแลเด็ก ผู้สูงอายุ

ฉีดทั้งหมด 2 เข็ม ห่างกัน 3 เดือน

ปัจจุบันวัคซีนนี้ผ่านการรับรองในไทย ยุโรป และอีกหลายประเทศแล้ว

วัคซีนอาจไม่ได้กันได้ 100% แต่ถ้าช่วยไม่ให้เราเข้า ICU หรือเสียชีวิตได้ ก็ถือว่าคุ้มค่ามากครับ

5. ไทยมีคนเสียชีวิตจากไข้เลือดออกทุกปี แม้ไม่มีข่าวใหญ่

อยากฝากเรื่องนี้นะ ไข้เลือดออกอาจดูเหมือนไม่ร้ายแรง เพราะบางปีก็ไม่มีข่าว หรือคนรอบตัวไม่เป็น

แต่ความจริงคือ ประเทศไทยมีคนเสียชีวิตจากโรคนี้ทุกปี โดยเฉพาะช่วงฝนตกเยอะ ๆ

เคสที่สะเทือนใจล่าสุดคือ คุณวิรดา วงศ์เทวัญ นักร้องลูกทุ่งอายุ 37 ปี ที่เสียชีวิตจากไข้เลือดออกหลังอาการทรุดกะทันหัน

เหตุผลที่มันอันตรายคือ

•พอไข้ลด หลายคนเข้าใจว่าดีขึ้น → แต่จริง ๆ เป็น “ช่วงเลือดรั่ว”

•ถ้าไม่ได้รับน้ำพอ/เร็วพอ → เสี่ยงช็อก เสียชีวิต

•ไม่มี “ยารักษาโดยเฉพาะ” ต้องให้ร่างกายต่อสู้เอง

• ดังนั้นสิ่งที่เราทำได้คือ ป้องกันยุงกัด, หมั่นสังเกตอาการ, และลองหาพิจารณาเรื่องวัคซีนนะครับ

ดูและตัวเองด้วยนะครับ ใคมีคำถามคอมเมนต์ได้เลยนะ