สัตว์เลี้ยงบำบัด ช่วยผู้ป่วย PTSD ฟื้นฟูหลังเหตุการณ์สะเทือนใจ

Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) หรือโรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนขวัญ เป็นภาวะที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในทหารผ่านศึกหรือผู้ที่เคยเผชิญเหตุการณ์รุนแรง เช่น การอยู่ในสมรภูมิรบ อุบัติเหตุร้ายแรง หรือประสบการณ์ใกล้ตาย อาการของ PTSD ส่งผลกระทบอย่างมากต่อทั้งสุขภาพจิตและคุณภาพชีวิต ทำให้ผู้ป่วยหลายคนต้องหาวิธีบำบัดควบคู่ไปกับการรักษาทางการแพทย์ หนึ่งในวิธีที่ได้รับความสนใจมากขึ้นคือ สัตว์เลี้ยงบำบัด (Animal-Assisted Therapy: AAT)


อาการของ PTSD ที่พบบ่อย

- การย้อนระลึกถึงเหตุการณ์ (Flashbacks): เหมือนกำลังอยู่ในเหตุการณ์รุนแรงซ้ำอีกครั้ง

- การหลีกเลี่ยง: ไม่อยากเจอสถานที่หรือเสียงที่กระตุ้นให้คิดถึงสงคราม

- ความรู้สึกผิด (Survivor's Guilt): โทษตัวเองที่รอดมาในขณะที่เพื่อนเสียชีวิต

- ตื่นตัวและตกใจง่าย: ระแวงเสียงดัง นอนไม่หลับ หัวใจเต้นแรง

อาการเหล่านี้ไม่เพียงทำให้ผู้ป่วยทุกข์ทรมาน แต่ยังส่งผลต่อครอบครัว ความสัมพันธ์ การทำงาน และสุขภาพจิตในระยะยาว

สัตว์เลี้ยงบำบัดกับผู้ป่วย PTSD

สัตว์เลี้ยงบำบัดได้รับการยอมรับว่าเป็นอีกแนวทางที่ช่วยเสริมการรักษา โดยสร้างความรู้สึกปลอดภัย ลดความโดดเดี่ยว และช่วยให้ผู้ป่วยกลับมามีสมดุลทางอารมณ์

1. สุนัขบำบัด (Therapy Dogs / Service Dogs)

ช่วยปลอบประโลมเมื่อตื่นตระหนกหรือมี Panic Attack เตือนเมื่อผู้ป่วยมีอาการฝันร้าย ส่งเสริมการออกกำลังกายและการสร้างกิจวัตรประจำวัน

2. แมวบำบัด

การลูบตัวแมวช่วยลดความดันโลหิตและอัตราการเต้นหัวใจ ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสงบและผ่อนคลาย ลดความวิตกกังวล

3. การบำบัดด้วยม้า (Equine-Assisted Therapy)

สอนการสื่อสารและการสร้างความไว้วางใจ ช่วยให้ผู้ป่วยเรียนรู้การควบคุมอารมณ์ การดูแลม้าช่วยสร้างสมาธิและฝึกให้ “อยู่กับปัจจุบัน”


ประโยชน์ของสัตว์เลี้ยงบำบัดต่อผู้ป่วย PTSD

1.ลดความโดดเดี่ยว ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกมีเพื่อนอยู่เคียงข้าง

2.ลดความเครียดและความวิตกกังวล กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนออกซิโทซิน (Oxytocin)

3.สร้างกิจวัตรประจำวัน ผ่านการให้อาหารและดูแลสัตว์เลี้ยง

4.เพิ่มโอกาสเข้าสังคม เช่น การพาสุนัขออกไปเดินเล่น

สัตว์เลี้ยงบำบัดไม่ใช่การรักษาเพียงอย่างเดียว

แม้สัตว์เลี้ยงบำบัดจะมีประโยชน์ต่อผู้ป่วย PTSD แต่ไม่สามารถทดแทนการรักษาหลักได้ ผู้ป่วยควรเข้ารับการรักษาจาก จิตแพทย์ นักบำบัด หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต ควบคู่กับการดูแลจากสัตว์เลี้ยงเพื่อให้ได้ผลดีที่สุด


สัตว์เลี้ยงบำบัด (Animal-Assisted Therapy) ถือเป็นอีกหนึ่งแนวทางที่ช่วยเยียวยาผู้ป่วยโรค PTSD โดยเฉพาะผู้ที่ผ่านประสบการณ์สะเทือนขวัญจากสงครามหรืออุบัติเหตุร้ายแรง ไม่ว่าจะเป็น สุนัข แมว หรือม้า ล้วนช่วยสร้างความอบอุ่น ลดความเครียด และเพิ่มคุณภาพชีวิตได้อย่างมีนัยสำคัญ