ย้อนดู 5 ยุคความสัมพันธ์ไทย–กัมพูชา จากอารยธรรมร่วมสู่ทางการเมือง

“5 ยุคความสัมพันธ์ไทย–กัมพูชา  จากอารยธรรมร่วมสู่ความขัดแย้งทางการเมือง”

ความสัมพันธ์ระหว่างไทยและกัมพูชานั้นเป็นเรื่องราวที่มีความซับซ้อนและดำเนินมายาวนานหลายศตวรรษ โดยสามารถแบ่งออกเป็น 5 ยุคสำคัญที่สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านวัฒนธรรม การเมือง และความขัดแย้งทางอำนาจในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

1. ยุคก่อนสมัยอยุธยา (ก่อนพ.ศ. 1893)

ในยุคนี้ ดินแดนที่เป็นประเทศไทยและกัมพูชาในปัจจุบันต่างมีรากฐานทางวัฒนธรรมร่วมกันจากอาณาจักรขอมโบราณ ซึ่งเคยมีอิทธิพลครอบคลุมเหนือดินแดนสุวรรณภูมิ ไทยเริ่มเข้มแข็งและขยายอำนาจในช่วงสุโขทัยและอู่ทอง ขณะที่ขอมเริ่มเสื่อมอำนาจ

2. ยุคอยุธยา (พ.ศ. 1893–2310)

ในยุคอยุธยา ความสัมพันธ์ไทย–กัมพูชามีลักษณะการขึ้นต่อและขัดแย้งกัน โดยกัมพูชาเป็นรัฐบรรณาการในบางช่วง ไทยส่งทัพเข้าแต่งตั้งกษัตริย์กัมพูชาเองและเกิดสงครามหลายครั้ง เช่น สงครามปราบพระเจ้าบรมโบกขรณี การควบคุมเมืองพระตะบองและเสียมราฐ
 

3. ยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น (พ.ศ. 2325–2394)

ช่วงนี้กัมพูชาประสบปัญหาภายใน ทำให้ไทยและญวนแข่งขันแย่งอิทธิพล โดยแต่ละฝ่ายสนับสนุนกษัตริย์ของตนเกิดเป็นสงครามตัวแทนไทย–ญวนในดินแดนกัมพูชา สยามตั้งพระยาญาติขึ้นครองราชย์ ส่วนญวนหนุนพระองค์อัง ทำให้เกิดความขัดแย้งยืดเยื้อ

4. ยุคล่าอาณานิคม (พ.ศ. 2410–2449)

ยุคนี้ฝรั่งเศสเข้ามาแทรกแซงและแผ่อำนาจในอินโดจีน กัมพูชากลายเป็นอาณานิคมฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2416 ไทยต้องยอมยกหัวเมืองสำคัญให้ฝรั่งเศสตามสนธิสัญญาปี พ.ศ. 2449 เป็นจุดเปลี่ยนที่ทำให้ไทยเสียอาณาเขตหลายส่วน

5. ยุคหลังเอกราชจนถึงปัจจุบัน (พ.ศ. 2500–ปัจจุบัน)

แม้กัมพูชาจะได้รับเอกราช แต่ความขัดแย้งชายแดนและเรื่องเขาพระวิหารยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ทำให้ความสัมพันธ์ไทย–กัมพูชายืดเยื้อมาจนถึงปัจจุบัน โดยเฉพาะความตึงเครียดที่เกิดขึ้นช่วง พ.ศ. 2551–2554 และยังคงมีการเจรจาเพื่อความสงบสุขในภูมิภาค

ขอบคุณที่มา แหล่งอ้างอิง

กรมศิลปากร. (2563). ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ไทย–กัมพูชา. กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม.

เว็บไซต์กรมศิลปากร

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2562). ความสัมพันธ์ไทย–กัมพูชาในยุคอยุธยา. วารสารประวัติศาสตร์ธรรมศาสตร์, 12(2), 45-68.

(ถ้ามีการเข้าถึงฐานข้อมูลวิชาการ)

Wolters, O. W. (1999). History, Culture, and Region in Southeast Asian Perspectives. Cornell University Press.