เขย่าวงการสงฆ์ จับสึกพระครึ่งพัน สมัยรัชกาลที่ 3 ปราบพระผิดวินัย

ทุบสถิติ! สมัยรัชกาลที่ 3 “จับพระสึก” กว่า 500 รูป เหตุประพฤติผิดวินัยร้ายแรง สะเทือนวงการสงฆ์

ในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 แม้จะทรงเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา และทรงอุทิศพระราชทรัพย์เพื่อบำรุงศาสนาอย่างจริงจัง แต่กลับเกิดเหตุการณ์สำคัญที่สั่นสะเทือนวงการคณะสงฆ์ในยุคนั้น เมื่อมีการดำเนินการ “จับพระสึก” ครั้งใหญ่กว่า 500 รูป ในช่วงปี พ.ศ. 2385

พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3 ได้ระบุเหตุการณ์ไว้อย่างชัดเจนว่า

“เดือน 1 เดือน 2 เดือน 3 เกิดชำระความพระสงฆ์ ที่ประพฤติอนาจารมิควร ได้ชำระสึกเสียก็มาก ประมาณ 500 เศษ ที่หนีไปก็มาก พระราชาคณะเป็นปาราชิกก็หลายรูป”

พระสงฆ์ที่ถูกจับสึกในครั้งนั้น ส่วนหนึ่งเป็นถึง “พระราชาคณะ” โดยความผิดมีทั้ง “อนาจาร” หรือความประพฤติไม่เหมาะสมแก่สมณเพศ และ “ปาราชิก” ซึ่งเป็นอาบัติหนัก เช่น เสพเมถุน ลักทรัพย์ ฆ่าคน และอวดอุตตริมนุสสธรรม

แม้จะเป็นการดำเนินการที่ส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของวงการสงฆ์อย่างมาก แต่ก็สะท้อนถึงพระราชปณิธานของรัชกาลที่ 3 ที่ทรงมุ่งมั่นจะปกป้องพระศาสนาให้บริสุทธิ์ และขจัดสิ่งเสื่อมเสียที่อาจบั่นทอนศรัทธาของประชาชน

พระราชศรัทธาในพระพุทธศาสนา

ตลอดรัชกาล พระองค์ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลและดำเนินพระราชกรณียกิจด้านพระศาสนาอย่างต่อเนื่อง ได้แก่

สร้างและปฏิสังขรณ์วัด เช่น วัดเฉลิมพระเกียรติ, วัดเทพธิดาราม, วัดราชนัดดา, วัดอรุณราชวราราม ฯลฯ

สังคายนาพระไตรปิฎก และจัดทำฉบับอักษรรามัญและลายกำมะลอ

จัดการเรียนการสอนพระปริยัติธรรม และขยายระดับชั้นเปรียญธรรม

ปรับปรุงการปกครองคณะสงฆ์ โดยแบ่งเป็น 4 คณะใหญ่ และจัดระบบการเลื่อนสมณศักดิ์อย่างเป็นระบบ

แม้ทรงมีพระเมตตาและศรัทธาในพระพุทธศาสนา แต่พระองค์ก็ทรงเด็ดขาดกับผู้ที่ประพฤติผิดวินัยสงฆ์ ซึ่งสะท้อนถึงแนวทางบริหารบ้านเมืองและศาสนาอย่างเข้มงวดในยุคต้นรัตนโกสินทร์

 

อ้างอิง : ขอบคุณที่มา ศิลปวัฒนธรรม

วราภรณ์ จิวชัยศักดิ์. “พระบาทสมเด็จพระเจ้านั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวกับการฟื้นฟูสถาบันสงฆ์” ใน, วารสารไทยศึกษา. ปีที่ 9 ฉบับที่ 1 กุมภาพันธ์-กรกฎาคม 2556.

เจ้าพระยาทิพากรวงศ์. พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3 เล่ม 2, องค์การค้าคุรุสภา พ.ศ. 2504

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์, พิมพ์ครั้งที่ 35 กุมาพันธ์ 2564