13 ล้านคนไทย วิกฤตสุขภาพจิตพุ่ง กลุ่มไหนเสี่ยงสูงเปราะบางต่อปัญหา

อาคารศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ กรุงเทพฯ มีการเปิดตัว “รายงานสุขภาพคนไทย ปี 2568” จัดทำโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ สถาบันวิจัยประชากรและสังคม ม.มหิดล โดยอ้างอิงข้อมูลจากการสำรวจระดับชาติของกรมสุขภาพจิต ปี 2566 ซึ่งเผยข้อมูลน่าห่วงว่า คนไทยกว่า 13.4 ล้านคนมีหรือเคยมีปัญหาสุขภาพจิต และ 4.4 ล้านคนประสบปัญหาในรอบ 12 เดือนที่ผ่านมา

กลุ่มวัยหนุ่มสาวอายุ 18-24 ปี ถูกระบุว่าเป็นกลุ่มเปราะบางและเสี่ยงสูงต่อปัญหาซึมเศร้า ความเครียด และการฆ่าตัวตาย โดยในปี 2566 พบว่า มีผู้พยายามฆ่าตัวตายถึง 31,110 คน หรือเฉลี่ย วันละ 85 คน และ ฆ่าตัวตายสำเร็จ 5,172 คน หรือเฉลี่ย วันละ 14 คน สูงกว่าค่าเป้าหมายที่กรมสุขภาพจิตตั้งไว้

ข้อมูลจากการให้บริการทางจิตเวช พบว่า โรคที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่

-  โรควิตกกังวล 408,249 คน

-  โรคซึมเศร้า 399,645 คน

-  โรคจิตเภท 299,771 คน

นอกจากนี้ ยังพบว่า คนไทยกว่า 6 ล้านคนใช้สารเสพติดในรอบปีที่ผ่านมา โดย “กระท่อม” และ “กัญชา” เป็นสารที่นิยมมากที่สุด อีกทั้ง คนไทย 1.3 ล้านคนเข้าข่ายติดสุรา ซึ่งเป็นปัจจัยกระทบต่อทั้งสุขภาพจิตและความปลอดภัยในสังคม

เทคโนโลยีและโซเชียลมีเดีย ก็ถูกระบุว่าเป็นปัจจัยเสี่ยง โดย 98.6% ของคนไทยใช้โซเชียลมีเดีย โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชนที่มีแนวโน้มเสพติดสูงขึ้น ปรากฏการณ์ FOMO หรือ “กลัวตกกระแส” ส่งผลให้เกิดภาวะเครียด เปรียบเทียบ และซึมเศร้าอย่างแพร่หลาย

นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. ชี้ว่า เด็กและเยาวชนต้องเผชิญแรงกดดันจากครอบครัว โรงเรียน และสังคมที่ผลักให้ต้อง “ชนะ” จนเกิดภาวะเสี่ยงซึมเศร้าและฆ่าตัวตาย โดยเปรียบเทียบสังคมไทยคล้ายกับ "ระบบคัดเลือกผู้แข็งแรง" แบบธรรมชาติ ที่ทิ้งผู้แพ้ไว้กับความเจ็บปวดทางใจ

ขณะที่ รศ.ดร.มนสิการ กาญจนะจิตรา ระบุว่า ผู้สูงอายุเป็นอีกกลุ่มที่มีความรอบรู้ด้านสุขภาพจิตต่ำและเข้าถึงบริการได้น้อย ซึ่งถือเป็นช่องว่างที่ควรเร่งอุด

สุทธิพงษ์ วสุโสภาพล รองเลขาธิการ สช. สรุปว่า มี 3 ปัจจัยหลักที่กระทบสุขภาพจิตคนไทยคือ

1.ความไม่สมดุลของโครงสร้างประชากร

2.ความกดดันจากยุคดิจิทัล

3.การใช้ยาเสพติด

เขาทิ้งท้ายว่า “ถ้าไม่สนใจปัญหาสุขภาพจิต วันหนึ่งอาจมีใครบางคนที่ไม่รู้จัก...มาทำร้ายคุณ”

 

.

ขอบคุณที่มา : รายงานสุขภาพคนไทย ปี 2568   https://www.thaihealthreport.com/th/index.php