ตกใจ วิจัยพบ "ผักสด" กทม.เจอพยาธิ 77% เปิดพิกัด 5 เขต ปนเปื้อนสูงสุด

เป็นอีกประเด็นที่น่าสนใจอย่างมาก จากกรณีเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม 2568 ที่ผ่านมา เพจเฟซบุ๊กชื่อ "Parasite stories เล่าเรื่องปรสิต" ได้ออกมาเปิดเผยผลการศึกษาล่าสุด พบผักสดปนเปื้อนพยาธิโดยรวมอยู่ที่ 77% พร้อมเปิดเผยรายละเอียดว่าเขตใดของกรุงเทพมหานครพบพยาธิในผักมากที่สุด ผักใดที่พบพยาธิมากที่สุด และพยาธิชนิดใดที่พบ

โดยเพจระบุว่า “ในที่สุดก็มีงานการศึกษาพยาธิในผักที่กรุงเทพฯ ออกมาสักที” ซึ่งเป็นผลงานของคณาจารย์จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ตีพิมพ์ในวารสาร American Journal of Tropical Medicine and Hygiene ภายใต้ชื่อเรื่อง Widespread Soil-Transmitted Parasitic Contamination in Raw Vegetables at Fresh Markets in the Inner Zone of Bangkok: Findings from a Cross-Sectional Study

การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง เพื่อประเมินอัตราการปนเปื้อนของพยาธิในผักสดจากเขตชั้นในของกรุงเทพฯ โดยมุ่งเน้นใน 5 เขต ได้แก่

•  ห้วยขวาง
•  คลองเตย
•  ปทุมวัน
•  จตุจักร
•  พระนคร

โดยสุ่มเก็บตัวอย่างผักจำนวน 200 ตัวอย่าง จากผัก 8 ชนิดในพื้นที่ดังกล่าว ตรียมตัวอย่างเพื่อวิเคราะห์ด้วยเทคนิคการตกตะกอนร่วมกับการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ โดยผู้ตรวจได้รับการปกปิดข้อมูลและปฏิบัติงานอย่างเป็นอิสระ เพื่อลดอคติ

ผลการศึกษาพบว่า ผักสดมีอัตราการปนเปื้อนของพยาธิโดยรวมอยู่ที่ 77% (154 จาก 200 ตัวอย่าง) เขตห้วยขวางและจตุจักรมีอัตราการปนเปื้อนสูงสุดที่ 90% (P < 0.05)

 พยาธิที่ตรวจพบ ได้แก่

•  ตัวอ่อนของ Strongyloides stercoralis (57%)
•  ไข่พยาธิปากขอ (20%)
•  ไข่พยาธิไส้เดือน Ascaris lumbricoides (16%)
•  ไข่พยาธิแส้ม้า Trichuris trichiura (12%)
•  ไข่พยาธิไส้เดือน Toxocara spp. (10%)

ทั้งนี้ พบว่าผักกาดขาวจีนมีการปนเปื้อนของไข่พยาธิปากขอ (P < 0.0001) และไข่พยาธิแส้ม้า T. trichiura (P < 0.001) มากกว่าผักชนิดอื่น

ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าผักสดอาจเป็นแหล่งสำคัญของการติดเชื้อพยาธิในคน ผู้บริโภคควรล้างผักให้สะอาดก่อนรับประทาน ขณะที่ผู้ขายควรสวมถุงมือเพื่อป้องกันการสัมผัสกับพยาธิที่สามารถเจาะผ่านผิวหนังได้ เช่น พยาธิปากขอและพยาธิ Strongyloides

นอกจากนี้ยังแนะนำให้พิจารณาการรักษาเชิงป้องกันด้วยยาถ่ายพยาธิ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง อย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง
 

นอกจ้ากนี้ยังมีคอมเมนต์แนะนำว่า สำหรับคนที่ชอบกินผัก ล้างยังไงก็ไม่หมด ต่อให้ใช้น้ำยาล้างผัก แนะนำให้กินยาถ่ายพยาธิ ปีละ 1 ครั้ง ประโยชน์จากผัก ต่อร่างกายมีเยอะกว่า ทั้งช่วยระบบขับถ่าย ต้านอนุมูลอิสระ แหล่งวิตามินหลากหลาย,จะล้างผักให้สะอาด บางพื้นที่น้ำที่ใช้ล้างสกปรกยิ่งกว่าผัก 555 เป็นต้น



ขอบคุณ Parasite stories เล่าเรื่องปรสิต