อธิบดีกรมควบคุมโรค ชี้ยอดผู้ติดเชื้อโควิด มีสิทธิ์แตะหลักหมื่นต่อวัน

เมื่อวันที่ 15 เม.ย. 64 รายการโหนกระแส ซึ่งมี "หนุ่ม กรรชัย กำเนิดพลอย" เป็นผู้ดำเนินรายการ ได้สัมภาษณ์ "นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์" อธิบดีกรมควบคุมโรค ถึงกรณีสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ระลอกใหม่ ซึ่งมีใจความดังนี้

วันนี้ข่าวออกมาเยอะมาก ที่ท่านบอกว่าถ้าอยู่อย่างนี้ต่อไป ตัวเลขจะขึ้นหลักหมื่นต่อวัน?
นพ.โอภาส : การระบาดระลอก เม.ย. 64 วันเดียวขึ้นไป 400-500 ไป 800-900 อยู่ 2-3 วัน แล้วขึ้นหลัก 1,300 1,500 เราเอาข้อมูลทั้งหมดมาคำนวณ โดยแบบจำลองทางระบาดวิทยาและโมเดลต่างๆ พบว่าถ้าไม่มีมาตรการอะไรเลย ภายใน 1 เดือน ผู้ติดเชื้อต่อวัน ย้ำอีกทีว่าต่อวันจะขึ้นไปหลัก 2 หมื่นแน่นอน จากการคำนวณทางระบาดวิทยาและโมเดล

ทั้งนี้ทั้งนั้น การระบาดล่าสุดไม่เหมือนครั้งที่ผ่านมา ล่าสุดที่เราเจอที่สมุทรสาคร ส่วนใหญ่เป็นแรงงานต่างด้าว โรงงานเขาเคลื่อนย้ายไม่ค่อยเยอะ แต่การระบาดระลอกเม.ย. 64 ส่วนใหญ่เป็นคนหนุ่มสาว อายุเฉลี่ย 20-29 มากที่สุด วัยแอ็กทีฟ วัยทำงาน เดินทางทั่วประเทศ การกระจายจะค่อนข้างเร็วจากจุดสถานบันเทิงไม่กี่แห่ง ตอนนี้กระจายเกือบทุกจังหวัดของประเทศไทย สองสายพันธุ์ที่เปลี่ยนไป รอบที่ผ่านมาเป็นสายพันธุ์ที่แพร่ระบาดไม่มากนัก แต่คราวนี้เป็นสายพันธุ์อังกฤษที่เรียกว่สา B117 ความสามารถของมันคือกระจายเร็วกว่าสายพันธุ์อื่น แต่ข้อดีคือความรุนแรงไม่ต่างจากสายพันธุ์อื่น เราค่อยสบายใจในส่วนนี้ ความสามารถวัคซีนในการป้องกันก็ไม่มีปัญหา ฉะนั้นถ้าดูตามแบบจำลองคณิตศาสตร์และความสามารถของเชื้อ ผมเชื่อว่าตัวเลข 2 หมื่นกว่าต่อวันเป็นไปได้ ถ้าเราไม่ร่วมมือกันในตอนนี้

พูดง่ายๆ คือถ้าอยู่กันแบบนี้ ไม่มีการป้องกัน?
นพ.โอภาส :  ใช่ครับ สถานบันเทิงก็ยังเปิด ยังมีชนเหล้าอย่างที่เห็นในจอเมื่อกี้ อันนี้เกิดแน่ ถ้าทั่วประเทศเป็นแบบนี้

เราช้าไปมั้ย ทำไมไม่มีมาตรการล็อกก่อนหน้านี้ อย่างช่วงสงกรานต์ ทำไมไม่ทำเหมือนปีที่แล้ว?
นพ.โอภาส :  ผมว่าคนไทยทนมาปีนึงแล้ว ต้องทนต่อไป การผ่อนคลายแค่ไหนเหมาะสมผมคิดว่าตัดสินใจได้ยาก ล็อกเยอะเกินไปคนก็เดือดร้อน ผ่อนคลายเกินไปมันก็ระบาด ตรงนี้อยู่ที่สมดุล ที่ผ่านมาเราพยายามจับสัญญาณการระบาดให้ได้เร็ว รอบนี้ก็ถือว่าเร็วพอสมควร ทำให้เราบอกได้ว่าปัญหาเกิดจากจุดไหน สองต้องยอมรับว่าสายพันธุ์นี้เป็นสายพันธุ์อังกฤษ มันแพร่กระจายได้ไวจริงๆ ถ้าเทียบกับที่ผ่านมา เพราะไม่มีอาการเลย สามารถเดินไปไหนต่อไหน ทำให้การระบาดรวดเร็ว

ที่สำคัญถ้าสังเกตดูจะเป็นเมืองใหญ่ๆ นอกจากกรุงเทพฯ ปริมณฑล ก็จะเป็นเชียงใหม่ เชียงใหม่ก็จะเป็นนักศึกษา ปิดเทอม และมีกิจกรรมต่างๆ มากมาย ประกอบกับเชื้อที่มันระบาด มันเลยทำให้เชียงใหม่ระบาดเยอะ ผมสอบถามไปหลายมหาวิทยาลัย ว่าทำไมมหาวิทยาลัยอื่นไม่ค่อยเกิด เขาบอกส่วนใหญ่ตอนนั้นยังไม่ปิดเทอม ยังเรึยนหนังสืออยู่ ไม่ได้มีกิจกรรมมากนัก อย่างนี้่เป็นต้น แต่ข้อดีของเที่ยวนี้ เรารู้ว่าที่เป็นจุดเสี่ยงชัดๆ เกิดจากจุดไหน ถ้าเราคุมจากจุดนั้นได้ ตอนนี้มันกระจายไป

แต่ผมเชื่อว่าโดยระบบที่เราวาง ทางคณะกรรมการโรคติดต่อแต่ละจังหวัดเขามีมาตรการในการควบคุมเฉพาะตัวของเขา นอกจากคำสั่งของส่วนกลาง หลักๆ ของส่วนกลาง ก็จะมีควบคุมสถานบันเทิง ห้ามขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และงดกิจกรรมบาอย่าง โดยเฉพาะเราทราบว่าจุดเสี่ยงมี 2 อย่าง หนึ่งคือสถานที่ ตรงไหนแออัด ตรงไหนอากาศถ่ายเทไม่สะดวก สองคือพฤติกรรม การไม่ใส่หน้ากากอนามัยอยู่ร่วมกันอย่างแออัด การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

 

มีโอกาสล็อกดาวน์จังหวัดพื้นที่สีแดงมั้ย?
นพ.โอภาส : ไม่เรียกว่าล็อกทั้งจังหวัด อาจล็อกเป็นบางจุด เช่น อำเภอ ตำบล หรือบางจุดที่เป็นปัญหาจริงๆ อย่างกรุงเทพฯ ถ้าดูตามสถานการณ์ ถ้าเรายังสามารถคุมได้ และทุกคนร่วมมือกันจริงๆ ผมว่าไม่ถึงขั้นนั้น แต่อย่างไรก็ตามการเปลี่ยนเร็ว เชื้อโรคก็ปรับตัว เราต้องปรับตัวให้ทันเชื้อโรคด้วย

ช้าไปมั้ยกับการตัดสินใจ?
นพ.โอภาส : ถ้าถามผมไม่ช้า การตัดสินใจแต่ละอัน ต้องมีจุดที่ตัดสินใจ ทุกการตัดสินใจมีข้อดีข้อเสียประกอบกัน

โควิด-19 อยู่กับเรามานานแล้ว ทางหน่วยงานมีแผนการรับมือไหม ตอนนี้เหมือนกับว่า ทุกครั้งที่ระบาดใหม่ต้องมานั่งแก้ปลายเหตุทุกครั้ง?
นพ.โอภาส : ทุกประเทศจะคล้ายๆกันหมด บางประเทศก็ยังระบาดอยู่ ซึ่งวิธีการที่ได้ผลที่สุดคือ การล็อกดาวน์ 3 ปี แต่ผลกระทบมันจะเป็นยังไง ผมก็ต้องชั่งใจ ถ้าอยากให้เชื้อเป็น 0 มาตรการที่ได้ผลที่สุดคือ ทุกคนก็ต้องอยู่บ้านล็อกดาวน์ตลอด 3 ปี มีคนส่งข้าวส่งน้ำ ต้องใช้ทรัพยากรมหาศาล และคนเครียด สังเกตดูไม่มีประเทศไหนทำแบบนี้อีกแล้ว ตอนนี้ก็ต้องบาลานซ์ทั้งสองอย่างให้ดีที่สุด

เมื่อไหร่คนไทยจะได้ฉีดวัคซีนเต็มเม็ดเต็มหน่วย?
นพ.โอภาส : เป้าหมายที่เรากำหนดคือเดือนมิ.ย. ตอนนี้สั่งมาแล้ว 61 ล้านโดส ของแอสตร้าเซนเนก้า ตอนนี้สถานการณ์วัคซีนทั่วโลก แย่งกันซื้อ ของมีน้อย ความต้องการเยอะ สองวัคซีนไม่ใช่สินค้าที่หาซื้อได้ในท้องตลาด หลายประเทศไม่ให้ส่งออกแล้ว ตอนนี้วิจัยยังไม่เสร็จด้วยซ้ำ แต่ต้องเอามาใช้ก่อน จุดเป็นปัญหาเรื่องวัคซีนเป็นจุดไหน บ้านเราสังเกตดู จุฬาฯ มหิดล วิจัยวัคซีนได้ แต่สิ่งที่ขาดคือโรงงาน

รัฐไม่ออกทุนให้หน่อยเหรอ?
นพ.โอภาส : มีองค์การเภสัชกรรม ที่ไม่มีปัญหาคืออเมริกากับยุโรป เพราะเขามีโรงงานเยอะ มีการวิจัย มีการลงทุนพื้นฐานเยอะ แต่บ้านเราปัญหาคือโรงงานวัคซีน เรามีน้อยมาก ทำให้การวิจัยต่อยอดเป็นไปอย่างยากลำบาก ฉะนั้นในการจัดการครั้งนี้ หาวัคซีนที่มีปริมาณเพียงพอกับคนไทย ส่งมอบให้เราครบกำหนด ไม่ตกหล่น สามเป็นราคาที่ยอมรับได้ ไม่แพงจนเกินไป สังเกตดูตลาดออกแรกๆ ตั้งราคาเกินพัน แถมบอกว่าวางเงินแล้วไม่ได้ก็เจ๊ากันไป

โจทย์นี้มาก็เลยต้องมองหา หนึ่งทำยังไงให้เรามีโรงงานผลิตเองในประเทศไทย ให้มีความมั่นคงต่อไปในอนาคต วัคซีนหายากกว่าหน้ากากมาก ทำยังไงให้โรงงานอยู่ในประเทศไทย โชคดีแอสตร้สาเซนเนก้าตั้งฐานผลิตที่ไทย ทำให้เราสั่งซื้อวัคซีนได้ 150 บาท ถูกที่สุดในโลก สองโรงงานอยู่ในประเทศไทย เราจะไม่มีปัญหาว่าผลิตแล้วคนไทยไม่ได้ ได้แน่ๆ รัฐบาลก็หาวัคซีนให้คนไทยทุกคนโดยไม่คิดมูลค่า กำลังผลิตที่เราประมาณไว้เบื้องต้น 61 ล้านโดส แผนการผลิตเราจริงๆ ที่จะกระจายเดือนกว่า ถ้าเราวางเป้าไว้ที่ปลายพ.ค.หรือ ต้นมิ.ย. ก็เหลืออีกแค่เดือนเดียวก็จะมีวัคซีนให้คนไทยได้อย่างเพียงพอ

เรื่องเตียง ตอนนี้วันละพันกว่า ความเพียงพอ พอมั้ย?
นพ.โอภาส : ถ้าดูจุดอื่นของประเทศแทบไม่มีปัญหา เชียงใหม่เคสไม่ได้น้อยไปกว่ากรุงเทพฯ แต่การสั่งการอะไรของเขาค่อนข้างง่าย ส่วนใหญ่โรงพยาบาลใหญ่ๆ ของเชียงใหม่ จะเป็นของมหาวิทยาลัยกับกระทรวงสาธารณสุข ผู้ว่าฯ ช่วยจัดการอย่างดี เขาไม่ค่อยมีปัญหา แต่จุดมีปัญหาคือกรุงเทพฯ ที่ปัญหาทับซ้อนมาก รพ.เขามีตั้งแต่มหาวิทยาลัย ส่วนใหญ่เป็นของเอกชน รพ.กระทรวงสาธารณสุขจริงๆ ในกรุงเทพฯ แทบไม่มีเลย

ฉะนั้นรพ.กระจัดกระจาย ห้องปฏิบัติการก็กระจัดกระจาย ทำให้เวลาไปพบผู้ติดเชื้อ ไม่สามารถหารพ.ได้ ทั้งที่รพ. มีเพียงพอ ศักยภาพในการรองรับผู้ป่วยหมื่นคนในกรุงเทพฯ เป็นไปได้ แต่ตอนนี้เนื่องจากหลายหน่วยงาน ขาดการบูรณาการ การจัดการ ขณะนี้กำลังปรับระบบ ตอนนี้ผู้ติดเชื้อตกค้างอยู่แรกๆ เรามีระบบติดตามตัว เอาเข้ามาอยู่รพ. สถานกราณ์ก็ค่อยๆ คลี่คลายลงไป

คนหาเตียงไม่ได้ ภาคเอกชนก็เต็ม?
นพ.โอภาส : เต็มเฉพาะบางโรง ตอนนี้เอกชนก็พูดคุยกัน ถ้ามีปัญหากรุณาโทรไปที่ 1330 1668 1669 จะมีคนคอยประสานงานให้ แต่บางครั้งก็มีปัญหา เพราะคนอยากอยู่เอกชน อยากอยู่ห้องเดี่ยว ก็ขออนุญาตว่าถ้าช่วงนี้ไม่สะดวกสักหน่อย เจ้าหน้าที่ให้ไปอยู่ตรงไหนก็ให้ไปอยู่ตรงนั้น เพื่อให้เราค่อยๆ เคลียร์ ปัญหาจะได้หมด

ชัดเจนว่าคนติดเชื้อยังไงก็ต้องไปรพ. ไม่มีสิทธิ์นอนกักตัวอยู่บ้าน?
นพ.โอภาส : ไม่มีครับ หนึ่งโรคนี้ยังไงก็เป็นโรคติดต่ออันตรายตามกฎหมาย ช่วงนี้ดีหน่อยคนเจ็บป่วยเป็นคนหนุ่มสาว ไม่ออกอาการ แต่เราบอกไม่ได้หรอก วันนี้อาจสบายดี พรุ่งนี้อาจปอดบวม อีกวันอาจใส่เครื่องช่วยหายใจ อีกวันอาจเสียชีวิตได้ ถ้าท่านอยู่บ้านใครจะช่วยดูแล นี่คือประการที่หนึ่ง อยู่รพ. ไม่ว่าระดับไหนจะมีเจ้าหน้าที่คอยดูแล

ถ้าหนักก็ส่งไปรักษาได้อย่างถูกต้อง สองเป็นโรคอันตราย คนหนุ่มสาวบอกไม่ได้หรอก วันสองวันอาจกักตัวไหว แต่วันที่สี่ อาจขอไปตรงโน้นตรงนี้หน่อย กักไม่จริงหรอกครับ ที่ผ่านมาเรามีประสบการณ์ นี่โรคติดต่ออันตราย ที่สำคัญคนไทยไม่อยู่บ้านคนเดียว อยู่กับพ่อแม่ เป็นอันตรายอย่างใหญ่หลวง ให้อยู่บ้านไม่ได้ ถ้าไม่ทำตามก็จะมีข้อบังคับทางกฎหมาย ซึ่งไม่อยากทำ ก็ขอความร่วมมือ

คนติดเชื้อไม่อยากไปนอนรพ.สนาม ทำยังไง?
นพ.โอภาส : เราจะต้องลดตัวเลขผู้ติดเชื้อให้ได้ คนติดเชื้่อต้องอยู่ในสถานที่ที่เราควบคุม ป้องกันเชื้อแพร่กระจาย สำคัญมาก อาจไม่มีความสะดวกสบาย ในรพ.สนาม แต่ขอความร่วมมือ อย่างน้อยยังมีความปลอดภัยในตัวท่าน และป้องกันการแพร่กระจาย เราพยายามปรับรพ.สนามให้เกิดความสะดวกสบายมากที่สุด ถ้าสังเกตดูคนอยู่รพ.สนาม ส่วนใหญ่อาการน้อย หรือไม่มีอาการ บางคนอยากอยู่ออสพิเทลเพราะเหมือนโรงแรม คงมีข้อดีข้อเสีย อยู่ออสพิเทลท่านอยู่คนเดียว 14 วันนะครับ แต่รพ.สนามยังเดินไปเดินมาได้ แต่เชื่อว่าขอความร่วมมือ อาจไม่สะะดวกช่วงนี้ แต่สถานการณ์จะค่อยๆ ดีขึ้น”

ขอบคุณ : รายการโหนกระแส