นักจิตวิทยาเผย วิดีโอสั้นสร้างนิสัยคิดไวแต่ตื้น เสี่ยงสมองล้า

ในยุค Social Media ครองโลก โดยเฉพาะแพลตฟอร์มวิดีโอสั้นที่ได้รับความนิยมอย่าง TikTok, YouTube Shorts และ Reels นักวิจัยพบว่าวัยรุ่นจำนวนมากใช้เวลาเฉลี่ย มากถึง 6.5 ชั่วโมงต่อวัน อยู่กับคอนเทนต์แบบสั้น ส่งผลให้สมองต้องรับข้อมูลเร็วและต่อเนื่องเกินกว่าที่ควรจะเป็น

งานวิจัยชี้สัญญาณ “Brain Rot” กำลังเพิ่มขึ้น

รายงานจาก สมาคมจิตวิทยาแห่งสหรัฐฯ (American Psychological Association – APA) ระบุว่า การเสพคอนเทนต์คุณภาพต่ำจำนวนมาก โดยเฉพาะวิดีโอที่เปลี่ยนภาพรวดเร็ว ตัดต่อไว และเน้นความบันเทิงแบบกระตุ้นประสาท อาจทำให้สมองปรับตัวเข้าหา “ความเร็ว” จนสูญเสียความสามารถในการทำงานบางด้าน

นักจิตวิทยาเริ่มใช้คำว่า “Brain Rot” หรือ สภาวะสมองเน่า เพื่ออธิบายภาวะที่สมองเกิดความอ่อนล้าทางการรับรู้ เนื่องจากโดนกระตุ้นมากเกินไปอย่างต่อเนื่อง

 

ผลกระทบที่เกิดขึ้นได้

1.ความสามารถคิดเชิงลึกถดถอย
เมื่อสมองคุ้นชินกับการรับข้อมูลสั้นเร็ว จะเริ่มประมวลผลข้อมูลยาวๆ หรือเรื่องซับซ้อนนานๆ ได้ยากขึ้น

2.สมาธิสั้นลงอย่างเห็นได้ชัด
เวลาให้ความสนใจสิ่งใดสิ่งหนึ่งจะลดลง เด็กและวัยรุ่นจะเปลี่ยนสิ่งที่ทำบ่อยขึ้นแม้ไม่มีเหตุผล

3.การตัดสินใจช้าลงและไม่มีคุณภาพ
เพราะสมองถูกฝึกให้ตอบสนองแบบเร็วและตื้น ไม่ได้คิดลึกหรือไตร่ตรองเท่าเดิม

วิธีป้องกันไม่ให้สมอง “เน่า”

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่า ไม่จำเป็นต้องเลิกดู แต่ควร จัดสมดุลให้สมองพักและฟื้นตัว ดังนี้

-   เลือกดูคอนเทนต์ที่เป็นประโยชน์มากขึ้น เช่น ความรู้ สารคดี หรือคอนเทนต์ให้แรงบันดาลใจ

-   จำกัดเวลาวิดีโอสั้นให้ไม่เกิน 1–2 ชั่วโมงต่อวัน

-   พักหน้าจอทุก 30–60 นาที

-   ทำกิจกรรมช้าๆ เช่น อ่านหนังสือ เดินเล่น วาดรูป เพื่อดึงสมองกลับสู่โหมดปกติ

นักจิตวิทยาสรุปว่า
“ความบันเทิงเร็ว แต่ทำให้สมองช้าลง ไม่คุ้มค่าในระยะยาว”

แหล่งที่มาอ้างอิง

American Psychological Association (APA) – รายงานด้านพฤติกรรมการใช้สื่อและผลกระทบต่อความรู้ความเข้าใจ

Pew Research Center – สถิติการใช้งานแพลตฟอร์มวิดีโอสั้นในกลุ่มวัยรุ่น

งานวิจัยด้าน Cognitive Overload และ Digital Media Consumption จากวารสารด้านจิตวิทยาสมัยใหม่