เปิดตำนาน พระอจนะ พระพุทธรูปพูดได้ วัดศรีชุม

วัดศรีชุม เป็นส่วนหนึ่งของ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ตั้งอยู่ห่างจากวัดพระพายหลวงไปทางทิศตะวันตกประมาณ 800 เมตร อยู่นอกกำแพงเมืองเก่า สุโขทัยทางด้านตะวันตกเฉียงเหนือ คำว่า "ศรี" มาจากคำพื้นเมืองของไทยคำว่า "สะหลี" หมายถึง "ต้นโพธิ์" เมื่อมารวมกันเป็น "ศรีชุม" จึงหมายถึง "ดงต้นโพธิ์" นั่นเองคะ

ตำนาน  และ เรื่องเล่า ของ วัดศรีชุม นี้ คือ พระพูดได้ พระในที่นี้ไม่ใช่พระสงฆ์แต่อย่างใด แต่เป็น พระพุทธอจนะ พระพุทธรูปของวัดนั่นเอง ที่มาของเรื่องนี้มีอยู่ว่า

เมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกกองทัพไปปราบกฎที่เมืองสวรรคโลก ได้มีการมาชุมนุมที่วัดศรีชุมก่อน การรบในครั้งนี้เป็นการรบระหว่างคนไทยเราด้วยกัน ทำให้เหล่าทหารไม่มีกำลังใจในการรบ และไม่อยากรบ

สมเด็จพระนเรศวรมหาราชจึงได้มีการวางแผนสร้างขวัญ และกำลังใจให้กับทหารเหล่านั้น โดยการให้ทหารนายหนึ่งปีนบันไดขึ้นไปทางด้านหลังขององค์ พระพุทธรูป และพูดให้กำลังใจแก่เหล่าทหาร และด้วยเหตุนี้เองค่ะที่ทำให้เกิดตำนาน “พระพุทธรูปพูดได้” นั่นเอง อีกทั้งวัดศรีชุมแห่งนี้ยังได้มีการจัดพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาอีกด้วย เป็นวัดที่ศักดิ์สิทธิ์ และสำคัญมากๆ อีกแห่งของบ้านเรา

เอกลักษณ์ที่โดดเด่นของวัดแห่งนี้ก็คือ วิหารเก่าแก่ โอบล้อมไปด้วยต้นไม้สีเขียวขจี เป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมลักษณะคล้ายมณฑป ไม่มีหลังคา เพราะพังทลายลงมาหมด มีการสันนิษฐานว่าหลังคานั้นมีลักษณะเป็นรูปโค้งคล้ายโดม เมื่อไม่มีหลังคาจึงเหลือแค่เพียงผนังสี่ด้าน มีการก่ออิฐถือปูนอย่างแข็งแรงมั่นคง ไม่มีหน้าต่าง

ภายในวิหารเป็นที่ประดิษฐาน พระอจนะ พระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยขนาดใหญ่ หน้าตักกว้างมากถึง 11.3 เมตร พระชงฆ์ติดข้างผนังสองข้างของมณฑป องค์ที่เห็นในปัจจุบันมีการบูรณปฏิสังขรณ์ใหม่ราว พ.ศ. 2496-2499

ผนังด้านทิศใต้มีช่องให้เราเดินเข้าไปด้านใน หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า อุโมงค์วัดศรีชุม ซึ่งจะมีบันไดแคบ ๆ ที่สามารถเดินขึ้นไปได้ถึงด้านข้างขององค์พระอจนะ เมื่อพูดออกมาดัง ๆ เสียงของเราจะดังก้องกังวานอยู่ในวิหาร คล้ายกับว่าเป็นเสียงที่มาจากพระพุทธรูป

และนี่จึงเป็นที่มาของตำนานที่เล่าขานกันมาว่าพระอจนะนั้นสามารถพูดได้ 

ขอบคุณที่มาและภาพจาก : อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย , การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานสุโขทัย , พระพุทธรูปพูดได้