งานจองเปรียง คืออะไร คืนนี้ไขคำตอบพร้อมกันใน พรหมลิขิต EP.14

จองเปรียง คืออะไร วันนี้ปาฏิหาริย์ ช่วง เจนจิราหามาเล่า ทนกระแสออนไลน์ไม่ไหว ขอตามติดละครเรื่อง พรหมลิขิต สักหน่อยแล้วกัน กระแสแรงต่อเนื่องสำหรับละครเรื่อง "พรหมลิขิต" ภาคต่อของ "บุพเพสันนิวาส" ที่ออกอากาศทางช่อง 3 นำแสดงโดย "โป๊ป ธนวรรธน์" และ "เบลล่า ราณี" สำหรับ พรหมลิขิต EP.14 ที่จะออกอากาศวันที่ 20 พ.ย. 66 พุดตาน ในละคร พรหมลิขิต จะได้ไปงาน จองเปรียง กันแล้วหนา ว่าแต่ จองเปรียง คืออะไร ? มีที่มาจากไหน ? เราจะพาไปไขคำตอบกัน

งานจองเปรียง คืออะไร ในสมัยอยุธยา จองเปรียง เป็นพิธีบูชาไฟถวายสิ่งศักดิ์สิทธิ์ โดยจัดขึ้นเดือนสิบสองของทุกปี หรือที่เราคุ้นหูกันคือช่วงน้ำนองเต็มตลิ่ง โดยต้นแบบจริงๆ มาจาก ทิวาลี พิธีบูชาไฟของศาสนาพราหมณ์ฮินดู ซึ่งว่ากันว่าเป็นพิธีที่สืบเนื่องมาจากบ้านเมืองดั้งเดิม คือเมืองพระนครหลวง หรือ นครธม ในกัมพูชา ตั้งแต่ก่อนสมัยอยุธยา

ในสมัยอยุธยา พิธีจองเปรียงลดชุดลอยโคมลงน้ำ ซึ่งอาจเข้าใจได้ว่าเป็นพิธีเดียวกันทั้งหมด แต่จริง ๆ แล้วคือพิธีนี้มี 2 กิจกรรมในคราวเดียวกัน คือ จองเปรียง หรือ ลดชุด โดย จองเปรียง นั้นหมายถึง โคมมีชุดดวงไฟที่ได้จากจุดเผาน้ำมันเนย แล้วชักด้วยสายรอกยกโคมไฟขึ้นไปแขวนตามเสา ระเบียง ชายคา ส่วน ลดชุด หมายถึง ชุดดวงไฟที่ลดขนาดเล็กลง แล้วจัดวางเรียงเป็นแถว โดยจะวางเรียงไว้ที่ช่องที่เจาะไว้ตามผนังกำแพงเมือง หรือกำแพงวัง และก็จะมีการลอยโคมในน้ำ หรือกระทง แบบในปัจจุบันนั่นเอง

พระราชพิธีจองเปรียง ตามคำโบราณกล่าวว่า พิธีจองเปรียง นี้ เป็นการพิธียกโคมขึ้นบูชาพระเป็นเจ้าทั้งสาม คือพระอิศวร พระนารายณ์และพระพรหมในศาสนาพราหมณ์ ครั้นเมื่อพระเจ้าแผ่นดินทรงมานับถือพระพุทธศาสนาแล้ว พระราชพิธีนี้จึงเป็นการบูชาพระบรมสารีริกธาตุ พระจุฬามณีในสวรรค์ชั้นดาวดึง และพระพุทธบาท ได้กำหนดการยกโดยไว้ว่า ถ้าปีใดที่มีอธิกามาส ให้ยกโคมขึ้นตั้งแต่วันแรม 14 ค่ำ ถึงวันขึ้น 1 ค่ำ เดือนอ้ายเป็นวันลดโคม หรืออีกนัยหนึ่ง กำหนดตามโหราศาสตร์ว่า พระอาทิตย์ถึงราศรีพฤศจิก พระจันทร์อยู่ราศรีพฤษภ เมื่อใด เมื่อนั้นเป็นกำหนดที่จะยกโคม หรืออีกนัยหนึ่งกำหนดด้วยดวงดาวกฤติกา คือ ดาวลูกไก่ ถ้าเห็นดาวลูกไก่นั้นตั้งแต่หัวค่ำจนรุ่งเมื่อใด เมื่อนั้นเป็นเวลายกโคม

ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อเสด็จพระราชดำเนินประพาสตามหัวเมือง มีพระราชวังแห่งใดก็โปรดให้ยกเสาโคมชัย สำหรับพระราชวังนั้นด้วยเสมอ

วันลอยกระทง ณ กรุงสุโขทัยโบราณนั้น เป็นพิธีใหญ่ และครึกครื้นมาก จัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 เรียกว่า พระราชพิธีจองเปรียง โดยบรรดาประชาชนชายหญิงต่างตกแต่งโคมชักแขวน และลอยกันทั่วนคร ข้าราชการและนางสนมกำนัลต่างทำโคม ร้อยด้วยบุปผาชาติเป็นรูปลวดลายวิจิตรพิสดาร เข้าประกวดกัน

นางนพมาศ ซึ่งเป็นข้าพระบาทสมเด็จพระร่วง จึงได้ทำโคมเข้าประกวด โดยแต่งโคมให้งามประหลาดกว่าโคมพระสนมทั้งปวง โดยประดับเป็นรูปดอกกระมุท สมเด็จพระร่วงเจ้า พอพระทัยมาก จึงประกาศว่า "แต่นี้สืบไปเบื้องหน้า กษัตริย์ในสยามประเทศ ถึงการกำหนดนักขัตฤกษ์ วันเพ็ญเดือน 12 พระราชพิธีจองเปรียง แล้ว ก็ให้กระทำโคมลอยเป็นรูปดอกกระมุท อุทิศสักการะบูชา พระพุทธมหานัมมทานที ตราบเท่ากัลปาวสาน" พระราชพิธีจองเปรียงนี้ต่อมาภายหลังจึงเรียกว่า ลอยกระทงทรงประทีป และถ้าเป็นพิธีของชาวบ้านราษฎรทั่วไปเรียกว่า ลอยกระทง

สำหรับ ในละครเรื่องพรหมลิขิต EP.14 นี้ ติดตามชมฉากนี้ยาวๆ วันจันทร์-อังคาร-พุธ ทางช่อง 3 ดูทีวีกด 33 ดูมือถือกด 3 Plus

ช่องดูสด ละครพรหมลิขิต ดูพรหมลิขิตออนไลน์ ดูละครออนไลน์ฟรี

• ดูสด พรหมลิขิต EP.14 (คลิก)
• ดู พรหมลิขิตตอน ที่ 14 (คลิก)
• ดู พรหมลิขิตย้อนหลัง ทุกตอน (คลิก)

ขอบคุณ : ข้อมูลและภาพจาก ละครเรื่องพรหมลิขิต ช่อง 3 และ บทความ พระราชพิธีจองเปรียง