เปิดภาพหาดูยาก แร้ง ในกรุงเทพฯ เมื่อ 119 ปีก่อน ณ วัดสระเกศ

“ภาพแร้งหาดูยาก” เมื่อ 119 ปี ภาพนี้เป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันว่าแร้งประจำถิ่นเคยมีอยู่จริงในใจกลางเมืองหลวงของเรา ก่อนที่จะสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติในที่สุด

 

"แร้งคอย"

 

• ภาพประวัติศาสตร์ ณ วัดสระเกศเมื่อ คริสตศักราช 1905 
• (พ.ศ.2448 รัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์) หรือ 119 ปีที่แล้ว

 

หลักฐานยืนยันว่าแม้แต่ในกรุงเทพมหานคร ก็พบแร้งประจำถิ่นเป็นจำนวนมาก ในภาพเป็นอีแร้งเทาหลังขาว (White-rumped Vulture /Gyps bengalensis/) ซึ่งเป็นแร้งประจำถิ่นที่มีจำนวนมากที่สุดในอดีตของสยาม อีก 2 ชนิด คือ พญาแร้ง และ อีแร้งสีน้ำตาล

 

จะเห็นว่าแร้งคอยเวลา ลงกินศพมนุษย์ที่อาจจะเสียชีวิตด้วยโรคระบาดหรือโรคเรื้อรัง ประเมินจากสภาพศพที่ผอมแห้ง และค่อนข้าง "เชื่อง" กับคน จากระยะห่างกับคนในภาพ อาจจะเป็นสัปเหร่อ 

 

อย่างไรก็ตามไม่มีหลักฐานระบุว่าสังคมสยาม ถือคติ  ฝังฟ้า หรือ Sky burial เหมือนพิธีบริจาคศพให้เป็นอาหารของอีแร้งสีน้ำตาลหิมาลัย และอีแร้งดำหิมาลัยในประเทศทิเบต
ภาพจากหนังสือ La Vie Illustree ฉบับ 26 May 1905

 

ขอบคุณ : เกร็ดประวัติศาสตร์

 

ทำความรู้จักแร้งให้มากขึ้นกันค่ะ 

 

แร้งในประเทศไทยยังมีอยู่ไหม?

 

ปัจจุบัน แร้งประจำถิ่นในธรรมชาติของประเทศไทยได้สูญพันธุ์ไปแล้ว เกือบ 30 ปีครับ แร้งประจำถิ่น 3 ชนิดที่เคยพบในอดีต ได้แก่ อีแร้งเทาหลังขาว, พญาแร้ง และอีแร้งสีน้ำตาล ไม่มีรายงานการพบเห็นในป่าธรรมชาติของไทยอีกแล้ว

 

อย่างไรก็ตาม ยังมีการดำเนินโครงการฟื้นฟูประชากรพญาแร้งในประเทศไทย โดยมีการเพาะเลี้ยงในกรงและเตรียมปล่อยคืนสู่ธรรมชาติในพื้นที่อย่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ซึ่งถือเป็นความหวังในการนำแร้งกลับมาสู่ระบบนิเวศของไทยอีกครั้ง

 

นอกจากนี้ ในบางช่วงเวลาของปี ยังคงมี แร้งอพยพ จากต่างประเทศ เช่น แร้งสีน้ำตาลหิมาลัย และแร้งดำหิมาลัย ที่บินเข้ามาหากินในบางพื้นที่ของประเทศไทย

 

 

แร้งพบได้ที่ไหนในประเทศไทย?

 

แร้งที่พบได้ในประเทศไทยในปัจจุบันส่วนใหญ่จะอยู่ใน กรงเลี้ยง ที่มีการเพาะพันธุ์เพื่อการอนุรักษ์ เช่น ในสวนสัตว์หรือศูนย์วิจัยต่าง ๆ เพื่อเตรียมปล่อยคืนสู่ธรรมชาติในอนาคต

 

ในอดีต แร้งประจำถิ่นสามารถพบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ยกเว้นภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคตะวันออก

 

แร้งกินอะไร?

 

แร้งเป็น สัตว์กินซาก (Scavenger) โดยธรรมชาติครับ อาหารหลักของมันคือ ซากสัตว์ที่ตายแล้ว ทั้งซากสัตว์ป่าขนาดใหญ่ เช่น ช้างป่า, เสือ หรือซากศพมนุษย์ที่ตายแล้วในอดีต

 

แร้งทำหน้าที่สำคัญในระบบนิเวศเสมือนเป็น "เทศบาลประจำป่า" ที่คอยทำความสะอาดซากเน่าเปื่อย ช่วยลดการแพร่กระจายของโรคระบาดในสัตว์ป่า และทำให้ห่วงโซ่อาหารมีความสมดุล

 

แร้งสูญพันธุ์ไปตั้งแต่เมื่อไหร่?

 

แร้งประจำถิ่นในธรรมชาติของประเทศไทยได้สูญพันธุ์ไปตั้งแต่ พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992) หรือประมาณ 33 ปีที่แล้ว สาเหตุหลักมาจากการถูกวางยาเบื่อในซากสัตว์ เพื่อหวังจะล่าสัตว์ชนิดอื่น แต่แร้งลงมากินซากก่อน ทำให้ตายยกรัง ส่งผลให้ประชากรแร้งลดลงอย่างรวดเร็วจนสูญพันธุ์ไปในที่สุด