เปิดตำนานจระเข้ยักษ์ “ไอ้ด่างเกยไชย”

ไอ้ด่างเกยชัย เป็นชื่อเรียกของจระเข้ยักษ์ตัวหนึ่ง ที่เคยอาละวาดกินคนที่แม่น้ำน่าน บ้านเกยชัย จังหวัดนครสวรรค์ เมื่อสมัยรัชกาลที่ 5 (ปัจจุบันคือ ตำบลเกยไชย อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์) ซึ่งผู้คนเหล่านั้นเชื่อว่าเป็นจระเข้เจ้า ที่ได้ชื่อว่า ไอ้ด่าง เพราะปลายจมูกของมันมีดวงด่างสีขาวเป็นจุดเด่น ซึ่งภายหลังถูกปราบได้โดยหอกของหมอจระเข้ 2 คน และได้ตัดหัวเก็บไว้ ว่ากันว่ามีความใหญ่ถึงขนาดหัวกับหางสามารถนอนขวางลำน้ำจากฝั่งหนึ่งไปยังอีกฝั่งหนึ่งได้

 

เรื่องราวของไอ้ด่างเกยชัย มีบันทึกอยู่ในสมุดบันทึกของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เมื่อคราวที่ท่านเสด็จไปตรวจราชการที่เมืองเหนือ ได้บันทึกเกี่ยวกับเรื่องราวของไอ้ด่างเกยชัยไว้สั้นๆ 2 บรรทัด มีใจความว่า ที่นี่มีศีรษะของจระเข้ใหญ่ ซึ่งเป็นจระเข้กินคน พวกชาวบ้านเล่าลือกันว่าเป็นจระเข้เจ้า มีพระยาคนหนึ่งได้นำเอาศีรษะจระเข้นี้เข้ากรุงเทพ ฯ และได้ขายต่อให้ชาวต่างชาติไปนั้นซึ่งเป็นอันจบสำหรับเรื่องราวของศีรษะจระเข้ใหญ่ยักษ์
 

 

ปัจจุบันบันทึกของท่านตอนนี้ สามารถสืบค้นได้ที่หอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี

แต่เรื่องราวของไอ้ด่างเกยชัย มักมีคนจำสับสนกับไอ้ด่างบางมุด ที่เป็นจระเข้น้ำเค็มที่มีขนาดลำตัวใหญ่ เคยอาละวาดกินคนเช่นเดียวกันที่คลองบางมุด อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร เมื่อปี พ.ศ. 2507 ซึ่งถูกปราบได้ด้วยลูกระเบิดของนายตำรวจคนหนึ่งในท้องถิ่น